خواب دیدن حضرت زهرا(س)
بو گئجه عالم رؤیاده ای ملک منظر
منه هجوم ائلدی شوق وصل پیغمبر
نه گوردوم اوندا که بیر طرفه بیر گلستاندور
گلور شمیم ریاحین غریبه بستاندور
آچوبدی خازن[1] جنّت بساط رنگارنگ
بیر الده ساغر مینا بیر الده بربط و چنگ
زبانحال حضرت علی (ع)درکنارقبرفاطمه(س)
یم مصیبتیوه یوخ کرانه زهراجان
اورکده قالدی غم جاودانه زهرا جان
زمانِ وصل مبدل اولوبدی هجرانه
آیردی تئز سنی مندن زمانه زهرا جان
منه مفارقتین چوخ چتیندی چون سنیدون
جهاندا ختم رسلدن نشانه زهرا جان
حضرت زهرا (س)
ای عم اوغلی جان چرخ دون منی حسرتیله سندن کنار ائدر
اعتباری یوخ بو زمانه نین یاری یاریدن روزگارائدر
باشیم استه پیک اجل گلوب شوق وصل آلوب اختیاریمی
محو ائدوب سراسر وجودیمی گورموشم اوزوم حسن یاریمی
دلخوشام گورم سالموشام اله زلف پرشکنج نگاریمی
هانسی عاشق اوز یارینی آتار کیم جهاندا ترک نگار ائدر
حضرت زهرا(س)
آغلاما منده قالمادی طاقت و تاب عم اوغلی جان
توکمه سرشک حسرتون مثل سحاب عم اوغلی جان
باخما منه من آغلورام سن بئله پوزما حالوی
گوزلریوه فدا اولدوم توکمه سرشک آلوی[1]
شائقم استماع ائدم من او گوزل مقالوی
گرچه یوخومدی قدرت ردّ جواب عم اوغلی جان
حضرت زهرا(س)
زهراست ، یادگاری نور خدای من
خورشید صبح و ظهر و غروب سرای من
پرواز می کنیم از این خانه تا خدا
من با دعای فاطمه او با دعای من
حضرت زهرا(س)
ئولورم غم فراقه اولورام دچار عم اوغلی
گل اوتور ائدوم وصیّت من دلفكار عم اوغلی
منه ائتمه قبر تعیین قوی اولا مزاریم ایتگین
گلر اون بیریمجی اوغلوم ائدر آشكار عم اوغلی
دگولم رضا اولار كه منی سالدی اضطراره
بوله لر نه یئردی مدفن من زار و دلفكاره
گئجه غسل ویر گئجیله كفن ایله قوی مزاره
كه بولونمسین بتوله هارادور مزار عم اوغلی
احوالات دفن حضرت زهرا(س)
گرایسته سوز تاپاسوز یول علیّ اعلایه
سرشک دیده توکون ماجرای زهرایه
گینه بروزه وئرور گوزسرشک تازه سینی
یقین دوتوبلا سویا فاطمه جنازه سینی
باتوب ملاله توکوب عارضه سرشگ نجوم
ملائکان سماوات ائدوب یئراسته هجوم
جنازه نی چیخادوب دیشره شاه خیبرگیر
اوجالدی گوگلره فریاد و ناله شبگیر
حضرت زهرا(س)
چشم تو کعبه ی همه حاجات حیدر است
گلخنده ات صفای مناجات حیدر است
مادر ، تو گفته ای که فدائی حق شدن
راه رسیدن به ملاقات حیدر است
حضرت زهرا(س)
بسترت را جمع کن از خانه ، بیماری بس است
زیر چشمت گود افتاده است ، پس زاری بس است
از همان روزی که تو تب کرده ای تب کرده ام
خوب شو خوبم کنی سه ماه بیماری بس است
جلالت حضرت زهرا (س)
گرنبودی نور زهرا نور دردنیا نمیشد
مهر وماه اختران این گنبد مینا[1] نمیشد
نور زهرا در ازل تابیده بر لوح و قلم[2] شد
ورنه در فهرست هستی این قدر انشاء نمیشد
[1] - گنبد مینا : کنایه از آسمان.
[2] - علي بن حاتم منقري از ابراهيم کرخي روايت ميکند که از امام صادق - عليهالسلام - دربارهي لوح و قلم سؤال نمود.
حضرت فرمود: آنها دو فرشته ميباشند. (معاني الاخبار: ص 30، بحارالأنوار: ج 54 ص 368 ح 6. )
"لوح محفوظ" كتاب علم خداست كه آن را "كتاب مبين" هم ناميده و همه چيزدر آن ثبت است و غير خدا را بر آن احاطه نيست:
عالِمِ الْغَيْبِ لا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ وَ لا أَصْغَرُ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرُ إِلاَّ في كِتابٍ مُبينٍ.
خداوندي كه از غيب آگاه است و به اندازه سنگيني ذرّهاي در آسمانها و زمين از علم او دور نخواهد ماند، و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر، مگر اينكه در كتابي آشكار ثبت است!
اين كتاب را لوح محفوظ خوانده چون در امان از تغيير و محو و اثبات است بر خلاف لوح محو و اثبات.
قلم شايد اشاره به مقام ايجادي خداوند باشد كه بر لوح وجود رفته است. در روايتي لوح و قلم فرشتگان و وسائط علمي خداوند خوانده شده اند.
احوالات حضرت زهرا (س)
اودم که ترک ایلدی فاطمه بو دنیانی
دوشندی نعشینه آغلار قالان یتیمانی
حسینیله حسن آغلاردی دیلده نسکیلیله
آنایه دردینی زینب دئویردی بو دلیله
سنی نه دللریله اوخشیوم بلالی آنا
یارالی قلبیله ای جان ویرن یارالی آنا
زمانه ده یوزی بیر لحظه گولمین غمدن
جوانلیقیندا اولان قامتی هلالی آنا
احوالات حضرت زهرا (س)
اودم که ترک ایلدی فاطمه بو دنیانی
دوشندی نعشینه آغلار قالان یتیمانی
حسینیله حسن آغلاردی دیلده نسکیلیله
آنایه دردینی زینب دئویردی بو دلیله
سنی نه دللریله اوخشیوم بلالی آنا
یارالی قلبیله ای جان ویرن یارالی آنا
زمانه ده یوزی بیر لحظه گولمین غمدن
جوانلیقیندا اولان قامتی هلالی آنا
زبانحال حضرت زینب(س) رد فراق مادر
بهارعیشی ظلمیله خزان اولوب سولان آنا
آزعمریله جهاندا چوخ غمه اولان نشان آنا
نقدری وارنفس گرک سالام خیاله محنتون
آدون دلیمده روزو شب یانوب دئیم مصیبتون
زمانه ده سنین آنا بو چکدیقون اذیتون
قویوبدی دیده ترمنی ایدوبدی باغریقان آنا
جلالت حضرت زهرا(س)
ای بیان خلق و خُلق و منطقی منشور[1] نور
اصل و فرع هیئتی ماهیتینده نور نور
عالم ناسوتیده[2] منصوره[3] اسمی ظاهراً
نشئه لاهوتیده[4] ذاتاً اولان منصورنور
گون نئجه فرط شعاعیندن گورونمز بیر گوزه
عزّتین اوج جلالتدن اولوب مستور[5] نور
[1] - منشور : طغرا، طومار، عرضحال، عریضه.
[2] - طبیعت و سرشت انسان - عالم اجسام، عالم طبیعی و مادی.
[3] - در حدیث معراج آمده است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: گفتم: ای حبیب من جبرئیل، چرا [او] در آسمان «منصوره» و در زمین «فاطمه» است؟ گفت: بدین سبب در زمین «فاطمه» نامیده شده که شیعیان خود را از جهنم رهایی میبخشد، و دشمنانش از محبت وی بیبهره خواهند بود، و در آسمان بدین جهت «منصوره» است که خداوند فرموده: «در آن روز (قیامت) مؤمنان به‌جهت یاری خدا که هر فردی را بخواهد یاری دهد خرسند میشوند»؛ منظور از این یاری همان نصرتی است که فاطمه به دوستان خویش خواهد کرد.(معانی‌الاخبار، ج٢، ص۴٣٠)
[4] - لاهوت : عالم غیب، ملکوت، الهی
[5] - مستور : پوشیده.
جلالت حضرت زهرا(س)
ای بیان خلق و خُلق و منطقی منشور[1] نور
اصل و فرع هیئتی ماهیتینده نور نور
عالم ناسوتیده[2] منصوره[3] اسمی ظاهراً
نشئه لاهوتیده[4] ذاتاً اولان منصورنور
گون نئجه فرط شعاعیندن گورونمز بیر گوزه
عزّتین اوج جلالتدن اولوب مستور[5] نور
[1] - منشور : طغرا، طومار، عرضحال، عریضه.
[2] - طبیعت و سرشت انسان - عالم اجسام، عالم طبیعی و مادی.
[3] - در حدیث معراج آمده است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: گفتم: ای حبیب من جبرئیل، چرا [او] در آسمان «منصوره» و در زمین «فاطمه» است؟ گفت: بدین سبب در زمین «فاطمه» نامیده شده که شیعیان خود را از جهنم رهایی میبخشد، و دشمنانش از محبت وی بیبهره خواهند بود، و در آسمان بدین جهت «منصوره» است که خداوند فرموده: «در آن روز (قیامت) مؤمنان به‌جهت یاری خدا که هر فردی را بخواهد یاری دهد خرسند میشوند»؛ منظور از این یاری همان نصرتی است که فاطمه به دوستان خویش خواهد کرد.(معانی‌الاخبار، ج٢، ص۴٣٠)
[4] - لاهوت : عالم غیب، ملکوت، الهی
[5] - مستور : پوشیده.
زبانحال زینب(س)در شهادت فاطمه(س)
بهارعیشی ظلمیله خزان اولوب سولان آنا
آزعمریله جهاندا چوخ غمه اولان نشان آنا
نقدری وارنفس گرک سالام خیاله محنتون
آدون دلیمده روزو شب یانوب دئیم مصیبتون
زمانه ده سنین آنا بو چکدیقون اذیّتون
قویوبدی دیده ترمنی ائدوبدی باغریقان آنا
حضرت زهرا(س)
تا جمالیندان کنار ائتدی مه بطحا[1] نقاب
خجلتیندن ائتدی پنهان اوز ضیاسین آفتاب
اولدی عالم مقدمیندن رشک گلزار بهشت
چولقادی دنیا یوزون یکسر شمیم مشک ناب
شمع حُسنوندن ایشیقلاندی شبستان فلک
رنگ رخساریندان آلدی کون و امکان آب و تاب
حضرت زهرا(س)
در میان شعر تو بانو ، اگر حاضر شدم
خواندم اول کوثر و با نام تو طاهر شدم
در خیالم صحن و گنبد ساختم ، زائر شدم
نام شیرین تو بردم فاطمه ، شاعر شدم
رشته ای بر گردن ابیات من افکنده دوست
می‌برد شعر مرا آنجا که خاطر خواه اوست
زبانحال حضرت زهرا(س)
شامل ایلدون حالیمه منیم دوقّوز ائیل عنایت عم اوغلی جان
آخر عمریده باشیم اوسته سال ، ظلّ[1] لطف و رحمت عم اوغلی جان
آفتاب عمریم غروب ائدور زحمتیم چوخ اولسا گذشت ایله
تئز اولار گوررسن که ایتمیشم رفع رنج و زحمت عم اوغلی جان
زبانحال حضرت زهرا (س) به امیرالمومنین(ع)
ای تاجدار خلقت شاه ولا عم اوغلی
سن تک امامه اولسون زهرا فدا عم اوغلی
گُل مقدمون فداسی قوی باشیم اوسته منّت
گَل بیر ائداخ بو بزم رازی عم اوغلی خلوت
ایستیر سنه که ائتسون زهرا بو گون وصیّت
صبر و قرارون اولسون ائتمه نوا عمواوغلی
حضرت زهرا(س)
ای مهربانِ من، دلِ ریشم[1] نظاره کن
پشتم شکسته شد به نگاهی تو چاره کن
این کوکب فتاده به پایت حسین توست
خورشید من نظاره به این ماهپاره کن
از داغ غربتت شرر افتاده بر دلم
یکدم نظر بر این جگرِ پرشراره کن
حضرت زینب(س) در فراق مادرش
ای نورذات اقدس پروردگارآنا
ریحانه پیمبر والا تبارآنا
سنله گئچنکی گونلری سالام خیالیمه
جلوه لنر گوزومده اولار آشکار آنا
عالملریم سنیله بوعالمده وار منیم
صد حیف اولا که اولموری چوخ پایدارآنا
حضرت زهرا(س)
مدینه اهلینه بو مسئله اولوبدی جَلی
گونون گون اورتا چاغی باتدی آفتاب علی
بیله روایت ایدور بو قضیه نی اسماء
قویاندا مغسله زهرانی هیکل تقوا
جداره قویدی عذارون توکوب گوزوندن یاش
دئیردی فاطمه ، ئولسون بو مرتضا ای کاش
ندن بو مدّتی مندن رموزی گیزلتدون
درون سینه ده مین درد و سوزی گیزلتدون
قمرده اولمادی باری غمام[1] غمده نهان
گوزوم بو یاریه هیج دوشمییدی فاطمه جان
حضرت زهرا(س)
دوشنده ظاهراً شان و جلالون یاده یازهرا
گوگل مبهوت اولور بو خلقته معناده یازهرا
نه عصمتده نه عفّتده نه عزّتده نه شوکتده
گلوب مثلون سنون بو صفحه ایجاده یازهرا
سنیله بیر بیر اصحاب کسانی خالق سبحان
تانیتدی جبرئیله عالم بالاده یازهرا
زبانحال حضرت زهرا(س)
آهنگ ：ميگذرد کاروان
بنده حّي غفور عالمه مولا علي
سسلوري گل آديوي يکسره دنيا علي
گل باشيمون اوستونه پيک اجل گلمميش
تا سنه عرض ايلسون درديني زهرا علي
اي منيم دلداريم ياعلي
غم گوني غمخواريم ياعلي
مظلوم علي(2)
زبان حال امیر المومنین(ع) بر بالین حضرت زهرا(س)
ای خسته نگاریم گیتمه
کاشانه می ویران ایتمه
سن سن منیم بود و نبودیم
باتما سن ای ماه کبودیم
سن سیز یانار تاریله پودیم
امان امان یارالی زهرا(2)
حضرت زهرا(س)
اجل گم کرده بعد از قتل محسن خانه ما را
بیا ای مرگ یاری کن من افتاده از پا را
نه دستی مانده تا گیسوی زینب را زنم شانه
نه پایی تا برای گریه گیرم راه صحرا را
ز تو ای دست ، ممنونم که بر یاری دست حق
گرفتی از غلاف تیغ قنفذ[1] اجر زهرا را
[1] - وی غلام عمر و یکی از پست ترین و شرورترین افرادی است که در هتک حرمت حضرت زهرا(س) و ورود نابخردانه به خانه حضرت زهرا و ضرب و شتم حضرت زهرا شرکت مستقیم داشت، او فردی خشن و متعصب و بی ولایت و مزدور خلفا بود، در روایت است که به خاطر همین خوش خدمتی ها به خلفای وقت، خلفا از وی حمایت سیاسی به عمل می آوردند و جوائز و پاداشهایی برای او منظور می نمودند، در روایت آمده که عباس بن عبدالمطلب می گوید به علی(ع) عرض کردم چه مانع شد که آن فلانی(عمر) حقوق همه کارگزاران خود را نصف کرد ولی حقوق قنفذ را به تمامی داد، علی (ع) نگاهی به اطراف خود کرد و آنگاه دیدگانش پر از اشک شد و فرمود در پاداش آن تازیانه ای است که به فاطمه زد و در حالی چشم از جهان فرو بست که اثر آن تازیانه چون دملی بر بازوی او باقی مانده بود.( کوثر ولایت، عبدالرحیم موگهی، ص 87)
علمای بزرگ ما هم یکی از اسباب شهادت حضرت زهرا(س) و سقط حضرت محسن را قنفذ می دانند سلیم بن قیس هلالی شیعی می نویسد : هنگامی که فاطمه سلام الله علیها خود را میان شوهرش و قنفذ قرار داد ، قنفذ ـ که خدا او را لعنت کند ـ او را با تازیانه زد ، عمر هم پیغام فرستاد که اگر فاطمه بین تو و او (علی علیه السلام) مانع شد او را بزن . قنفذ حضرت زهرا را به سمت چهارچوب در خانه اش کشانید و در را فشار داد بطوری که استخوانی از پهلویش شکست و جنینی که در رحم داشت سقط کرد ... (کتاب سلیم بن قیس - تحقیق اسماعیل الأنصاری زنجانی - ص 153)
محمد بن جریر طبری شیعی می نویسد : از امام صادق علیه السلام به سند معتبر روایت داریم : ... و سبب وفات ایشان آن بود که قنفذ آزاد شده ابوبکر با غلاف شمشیر و به امر وی ضربتی به حضرت زد ، پس محسن را سقط کرد ...( دلائل الإمامه ص 134، باب حدیث فدک ، باب خبر وفاتها و دفنها علیها السلام وما جری لأمیرالمؤمنین علیه السلام مع القوم ؛ بحار الأنوار ج 43 ، ص 170، باب 7 حدیث رقم)
دفن حضرت زهرا(س)
فریاد او وقتیدن که علی شاه لافتی
ناچاریدور که فاطمه نی قبره تاپشورا
هر نیلوری بو آیریلقی ایلیه قبول
امّا اینانموری که الیندن گئدوب بتول
گوزدن عذاره گوزیاشی بو غمده باغلوری
دنیایه اف[1] اولا نئجه گور حیدر آغلوری
کلّ ملائک حالی پریشان بو ماتمه
خیبر شکن علینی یخیب داغ فاطمه
حضرت زهرا(س)
ای فُلك[1] عاشقی ز چه پهلو گرفته ای؟
ای بحر عشق از چه به غم خو گرفته ای؟
تاریك شد دو چشم علی بی طلوع تو
چندی ست از عزیز دلت رو گرفته ای
حضرت زهرا(س)
گل آماندی باشیم اوسته ئولورم فگار[1] عم اوغلی
اوزون اول بو صون نفسده منه غمگسار عم اوغلی
دئمورم بو خسته دیلدن نولی زایل ملال ائت
دئمورم منیم غمیمده یوزه جاری اشک آل[2] ائت
دئیورم بو صون نفسده منه حقّیوی حلال ائت
گیچه گر قصوریم اولسا ، حق کردگار عم اوغلی
زبانحال حضرت علی(ع) به رسول اکرم(ص) در هنگام دفن حضرت زهرا(س)
بیر امانت که سپرده ایلمیشدون سن منه
یا رسول الله اونی ردّ ایلورم ایندی سنه
دورۀ عمرون قوتاردی بو بلا گنجینه سی
خسته دی یورقوندی قیل راحت بو زار و بی کسی
اعتذاریم وار ولی وار نچّه یئردن صدمه سی
ایلدی از بس تحمّل ظلم و جور دشمنه
حضرت زهرا(س)
ای بهشت آرزوهای علی
ای دو چشمت دین و دنیای علی
ای طهارت، خانه زاد دامنت
وی کرامت، خوشه چین خرمنت
شام غم را پرتو امّید من
کوکب من، ماه من، خورشید من
ای نچیده گل زرویت آفتاب
وی ندیده شب، شبِ مویت به خواب
در دل هر ذرّه، نور مهر تو
مهر هم، سایه نشین چهر تو
حضرت زهرا(س)
گل کناریمه تا تاپوم بو دم عزّ و شأن شایان عم اوغلی جان
گوزلرینده واردور یقین سنین مین صفای رضوان عم اوغلی جان
یولداش اولموشام دوقّوز ائیل سنه ای وئرن یوزی جنّته صفا
آز بو مدّتی چوخلی زحمته سالموشام سنی ایتموشم نوا
گر الیمده مین جانیم اولسا من بیر نگاهیوه ایلرم فدا
تا بوله هامی عشق فاطمه تاپمیاندی پایان عم اوغلی جان
وصیّت حضرت زهرا(س)
ای امامتون آسمانینه بیر مه منوّر عم اوغلی جان
آغلاما گجِیله گونی منه ایلمه برابر عم اوغلی جان
منده تا نفس وار بئله خیال ایلمه وطنده غریب سن
فکریوه گتورمه کمکسیزم ائل قبیله دن بی نصیب سن
من مریض عشقم منیم بو گون درد عشقیمه سن طبیب سن
تاپشیروب امانت منی سنه حضرت پیمبر عم اوغلی جان
وصیّت حضرت زهرا(س)
گل عمواوغلی تاپشیرور جان سینه سینده یاره زهرا
سینه داغلی دلشکسته محضر نگاره زهرا
دوقّوز ایل اگر چه اولدوم آفتاب برج عصمت
بسلدیم بو گلستاندا گُل ارغوان و سوسن
یاسمن گولومدی مندن صورا غمگسار گلشن
حیف اولا دوشور چمندن الی بوش کناره زهرا
«حضرت فاطمه(س)»
جان وئروب مقصودیوه یتدون آنا یا فاطمه
زینبی آغلار قویوب گئتدون آنا یا فاطمه
گرچه عمر ائتدون فنا دنیاده سن اون سکّز ایل
بو آز عمریله ولی زلفون آغاردی تل به تل
غصّه مرگ اولدون ز بس چکدون مصیبت متّصل
زینبی آغلار قویوب گئتدون آنا یا فاطمه
ولادت حضرت فاطمه(س)
مزیّن خانۀ خود را خدا با نور زهرا کرد
مقام فرش را عالی تر از عرش معلّا کرد
ز یمن مقدم میمونۀ[1] آن بانوی عظمی
صفای دیگری امّ القری[2] بر چهره پیدا کرد
پیمبر شادمان ، بانو خدیجه خرّم و خوشدل
از اینکه زهرۀ زهرا از آن خانه تجلّی کرد
زبانحال حضرت فاطمه(س)
گوزوم یاشی قانا دوندی سرشک[1] آلوندن[2]
سارالدی گُل کیمی رنگیم او رنگ و حالوندن
دئدوم که جان وئرورم گَل ائداخ خداحافظ
ملالیم آتدی گورنده غم و ملالوندن
باخیر حسین و حسن آغلاما فراقیمده
اجازه وئر سیلیم اشکون رخ لئالوندن[3]
ندن خجالت ائدورسن بتولی جان اوسته
گوروم که قلبیوه غم یتمسون حلالوندن
«دفن حضرت زهرا(س)»
ای خاک تیره اینکه به تو می سپارمش
چون جان عزیز دار ، ز جان دوست می دارمش
عمری اگر به دیده و دل بود جای او
جبراً کنون به خاک سیه می سپارمش
پس با نگار خود در صحبت فراز کرد
گفتا سزد به دل غم تو بر گمارمش
«حضرت زهرا(س)»
یتوشسه آفت اگر گلستانه زهرا جان
باخاندا غم گتورر باغبانه زهرا جان
سارالدی گُللرون ای غم کشیده گوزلرون آچ
دونوب صفالی بهارون خزانه زهرا جان
حسنده سولدی ، حسینده ، سارالدی زینبده
قولومی باغلادی قهر زمانه زهرا جان
سنه نه جای مذمّت ایویندن اَل چکدون
یارانمیوبدی وفا بو جهانه زهرا جان
حضرت زهرا(س)
دختر فكر بكر[1] من ، غنچۀ لب چو واكند
از نمكين كلام خود حق نمك ادا كند
طوطى طبع شوخ من گر كه شكر شكن شود
كام زمانه را پر از شكّر جانفزا كند
بلبل نطق من زيك نغمه عاشقانه اى
گلشن دهر را پر از زمزمه و نوا كند
خامه مشكساى[2] من گربنگارد اين رقم
صفحه روزگار را مملكت ختا[3] كند
[1] - بکر : دختر دوشیزه - تازه ، دست نخورده - اندیشه نو.
[2] - مشکسا : عبیرآمیز، مشکآگین، مشکآلود، مشکبو، مشکبیز، معطر.
[3] - ختا : نام دریایی است که بمغرب قلمرو ترکان تعلق داشته است . بنابر قول سعید نفیسی : در سلطنت موهان خان قلمرو حکومت ترکان بسط یافت از مشرق تا مغرب دریای ختای و از مغرب تا پنج میلیون و هفتصد و شصت هزارمتری دریای خزر و از جنوب تا شمال صحرای گبی و از شمال تا دو میلیون و هشتصد و هشتادهزار متری و سه میلیون و چهار صد و پنجاه و شش هزار متری دریای شمال . (از احوال و اشعار رودکی ص 182 تألیف سعید نفیسی ).
حضرت زهرا(س)
نیش مسمار[1] اگر لب به سخن وا می کرد
آنچه آمد به سر فاطمه افشا می کرد
آستانِ در اگر حقّ تکلّم می داشت
دشمنان را همه زان واقعه رسوا می کرد
مجری توطئۀ اهل سقیفه[2] که ز خشم
در آتش زده را با لگدش وا می کرد!
[1] - مسمار : آنچه بدان چیزی را استوار کنند.- میخ.
[2] - سقیفه : سایبان – در اینجا منظور سقیفهٔ بنی ساعده جایگاه و ایوانی سرپوشیده و دارای سقف در مدینه که مربوط به قبیله بنی ساعده بوده است و مردمان در مشاورات‌شان در آن گرد می‌آمده‌اند.
نام سقیفهٔ بنی‌ساعده (به عربی : سقيفة بني ساعدة) در میان مسلمین معروف و مشهور است، به این دلیل که بلافاصله پس از درگذشت پیامبر اسلام(ص) عده‌ای از مسلمین در آنجا جمع شده و به انتخاب خلیفه پرداختند و غدیر خم را نا دیده گرفتند.
«حضرت زهرا(س)»
بهانه شرح صدر اولدی مگر مسماره[1] زهرا جان
شهیده ایلدون رحلت سینونده یاره زهراجان
قاپومی ایلیوم تعویض اونون دیوارینی نیلوم
بنادن یا ایدوم ویران نهان اسرارینی نیلوم
قاپی قالسون همین حالدا اونون مسمارینی نیلوم
مورخ یازماز ال دگسه قالان آثاره زهرا جان
مدح حضرت فاطمه(س)
اى بلند اختر كه ناموس[1] خداى اكبرى
عقلِ كل[2] را دخترى و علمِ كل[3] را همسرى
زينت عرش خدا پروردۀ دامان توست
يازده خورشيد چرخ معرفت را مادرى
آن كه بُد مّنت وجودش بر تمام ما سوا
گشت ممنون عطاى حق كه دادش كوثرى
جلالت حضرت زهرا(س)
فاطمه خود نه خدا ، خوی خدایی دارد
که همایون[1] قدم و فرّ[2] همایی[3] دارد
اوست آن نور که در انجمن اهل کساء
جای در دیدۀ مردان خدایی دارد
روی دل های همه سوی دواخانۀ اوست
که اثر بخش و شفابخش دوایی دارد
تولد حضرت زهرا(س)
در مورد تاریخ تولد حضرت فاطمه (س) بین مورخان اختلاف وجود دارد علمای بزرگ شیعه[1] معتقدند حضرت زهرا(س) در 20 جمادی الثانی سال 5 بعثت در مکه[2] متولد شده است.
اما بزرگان اهل سنّت از قبیل ابن سعد [3] ، طبری [4] ، بلاذری [5] ، ابن اثیر [6] ، ابوالفرج اصفهانی[7] ، محمد بن اسحاق[8] و ابن عبد البر[9] تولد حضرت زهرا (س) را 5 سال قبل از بعثت می دانند و تقریباً همگی نوشته اند «سالی که قریش خانه کعبه را می ساختند.»
[1] - در بین علمای شیعه شیخ طوسی در مصباح المتهجد ص 561 سن حضرت فاطمه (س) را حین ازدواج با علی (ع) سیزده سال نوشته است که در این صورت تولد ایشان در سال اول بعثت خواهد بود.
[2] - مناقب ابن شهر آشوب،ج 3،ص 357. كافی،ج 1،ص 458. -
[3] - طبقات ج 8 ص 11
[4] - تاریخ طبری ج 13 ص 2434
[5] - انساب الاشراف ص 402
[6] - کامل ج 3 ص 341
[7] - مقاتل الطالبین ص 48
[8] - به نقل علامه مجلسی در بحار ص 214
[9] - الاستیعاب ص 750
دفن حضرت زهرا(س)
بو سنون امانتون منه ای نبیّ رحمت
آل امانتون باغیشلا گتورنمدیم سلامت
منه تاپشوران زماندا ، قدی سرویدی جهاندا
قاپوسی ولی یاناندا بوکولوبدی سرو قامت
دفن حضرت زهرا(س)
بو سنون امانتون منه ای نبیّ رحمت
آل امانتون باغیشلا گتورنمدیم سلامت
منه تاپشوران زماندا ، قدی سرویدی جهاندا
قاپوسی ولی یاناندا بوکولوبدی سرو قامت
دفن حضرت زهرا (س)
یا علی من تاپشوران سرو چمن آرادی بو؟
قامتی سروی ندن خمدور اگر زهرادی بو
بو منه محبوبه وامّ ابیها نامیدور
نور چشم اشک ریزیم قلبیمه آرامیدور
قامتی چون سرو موزون زلفی مشکین فامیدور
ای عجب آیا همان سرو چمن آرادی بو؟
حضرت زهرا(س)
او گون که ایاقدان سالوبدی زهرانی
گورن یقین ائلدی ترک ائدور بو دنیانی
ئولوم توزی یوزینه قوندی سولدی سیماسی
دوشوب گوزی چوخورا سست اولوبدی اعضاسی
عبث یره او خانم صبر ائوینی یخموردی
یواش یواش دانشوردی صداسی چخموردی
حضرت زهرا (س)
بیمار خسته است بیا و ثواب کن
جز مرگ هر که خواست عیادت جواب کن
آتش به جان من زند آب دو دیده ات
کمتر مرا ز غصه از این بیش آب کن
حضرت زهرا (س)
نه چون پروانه ام كز سوز غم بال و پرم سوزد
من آن شمعم كه از شب تا سحر پا تا سرم سوزد
همان بهتر نگردد هيچ كس نزديك اين بستر
كه دانم هر كسى آيد كنار بسترم، سوزد
حضرت زهرا(س)
دیر است ای اجل به نجاتم شتاب كن
جانم بگیر و خانه ی غم را خراب كن
چشم انتظار مرگ من اهل مدینه اند
یارب دعای شهر مرا مستجاب كن
حضرت زهرا (س)
منه زهرانی تاپشوردون امانت یا رسول الله
سنه رد ایلورم امّا خجالت یا رسول الله
سن ای پیغمبر رحمت ائدنده ترک دنیانی
ودیعه تاپشوروب گیتدون قیزون مظلومه زهرانی
سنون امرون و لیکن نهی قیلدی دشمن جانی
دانوب قرآنی آختاردی ریاست یا رسول الله
حضرت زهرا(س)
گل سنی واقف ائدوم حکمت و اسراره قیزیم
بو قدر آغلاما پوزما منی منی مه پاره قیزیم
بئله فکر ائتمه بالا فکروزه من قالمامیشام
نچه مدّتدی که آغوشه سنی آلمامیشام
بولوسن یاره لیم گوزدن اوزوم آتمامیشام
نیلیوم باعث اولوب سینه ده کی یاره قیزیم
حضرت زهرا (س)
ای کلام الله ناطق معنی قرآن عم اوغلی
گل تلاوت ایله قرآن جانویروم آسان عم اوغلی
ای مسیجایه ویرن دم- اسم پاکی اسم اعظم
ای جمال اللهه مظهر مطلع[1] اسماء حسنی[2]
ذوالجلاله[3] وجه باقی ، سرّ جنب اللهه[4] دارا
باشیم اوستونده گل اگلش جانویرور جانانه زهرا
ای یوزی مرآت جانان شمع بزم جان عم اوغلی
[1] - مطلع : جای برآمدن آفتاب .
[2] - اسماء حسنی : "اسماء حسنی" به معنی اسمی است که بهترین و زیباترین اسمهاست؛ یعنی بر ذاتی دلالت میکند که به همراه صفتی از صفات کمال آن بوده، بهنحوی که بالاترین و برترین است؛ به تعبیر دیگر اسمی که از ذاتی خبر دهد که متّصف به کمالات وجودی، به صورت ذاتی و نامحدود است.( شجاعی، محمد؛ اسماء حسنی، تهران، سروش، 1383ش، چاپ اول، ص53.)
[3] - ذوالجلال : از صفات خداوند، دارندة جلال ، صاحب بزرگواری .
[4] - جنب الله : در اینکه جنب الله در اینجا به چه معنى است ؟ مفسران احتمالات فراوانى داده اند.
واقع این است که (جنب ) در لغت به معنى پهلو است و سپس به هر چیزى که در کنار چیزى قرار گرفته باشد اطلاق مى شود همانگونه که (یمین ) و (یسار) به معنى طرف چپ و راست بدن است ، سپس به هر چیزى که در این ناحیه قرار گیرد یمین و یسار گفته مى شود در اینجا (جنب الله ) نیز به معنى تمام امورى است که در جانب پروردگار قرار دارد: فرمان او، اطاعت او، قرب او، کتب آسمانى که از ناحیه او نازل شده است ، همه در معنى آن جمع است .
و به این ترتیب گنهکاران اظهار ندامت و پشیمانى و غم و اندوه و حسرت نسبت به تمام کوتاهیهائى که در برابر خداوند داشتند مى کنند، مخصوصا روى مساءله سخریه و استهزا نسبت به آیات و رسولان او انگشت می نهد، چرا که عامل اصلى تفریطهاى آنها همین بى اعتنائى و شوخى پنداشتن این حقایق بزرگ بر اثر جهل و غرور و تعصب است.
گفتیم (جنب الله ) در آیات مورد بحث معنى وسیعى دارد که هر گونه مطلبى را که مربوط به خداوند است شامل مى شود، و به این ترتیب تفریط در این قسمت شامل تمام انواع تفریطها در اطاعت فرمان او، و پیروى از کتب آسمانى ، و اقتدا به انبیاء و اولیاء مى گردد.
در روایات مىخوانیم كه: امامان معصوم علیهم السلام «جَنْبِ اللَّهِ» هستند و در بیش از ده حدیث آمده كه كوتاهى در جنب اللَّه، حمایت نكردن از امیر المؤمنین علیه السلام است.
از جمله در روایتى در اصول كافى از امام موسى بن جعفر ع در تفسیر" یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ" چنین آمده:
جنب اللَّه امیر المؤمنین (ع) و كذلك من كان بعده من الاوصیاء بالمكان الرفیع الى ان ینتهى الامر الى آخرهم
" جنب اللَّه امیر مؤمنان ع و همچنین اوصیاى بعد از او هستند كه مقام والایى دارند، تا به آخرین نفر آنها برسد" (كه حضرت مهدى ارواحنا فداه مىباشد)"
و نیز در تفسیر على بن ابراهیم از امام صادق ع مىخوانیم:" نحن جنب اللَّه":" جنب اللَّه مائیم"
همین معنى در روایات دیگرى از ائمه دیگر ع نیز نقل شده است.
همانگونه كه بارها گفتهایم این تفسیرها از قبیل بیان مصداقهاى روشن است، چرا كه مسلم است پیروى از مكتب امامان پیروى از پیامبر و اطاعت فرمان خدا است چرا كه آنها از خود چیزى نمىگویند.
در حدیث دیگرى مصداق روشن حسرتداران روز قیامت را" عالمان بىعمل" معرفى مىكند، در كتاب" محاسن" از امام باقر ع آمده است:
ان اشد الناس حسرة یوم القیامة الذین وصفوا العدل ثم خالفوه، و هو قول اللَّه عز و جل أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ
:" از همه مردم متاسفتر در روز قیامت كسانى هستند كه طریقه حق و عدالت را براى مردم توصیف كردند سپس خود به مخالفت برخاستند، و این همان است كه خداوند متعال مىگوید: أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ
برگرفته از تفسیر نور الثقلین جلد 4 صفحه 495 وتفسیر نمونه،ایت الله مکارم شیرازی،ج19،ص510-515
حضرت زهرا (س)
واحسرتا[1] آیردی اجل یاری یاریدن
زهرانی آلدی حقّی گیدن شهریاریدن
ایتمیشدی چون وصیّت اوزی ویردی غسلینی
دفنین ایشیت قلمده اولان اختباریدن
زهرانی تا یتوردیله قبرین کنارینه
باخدی مزاره ساقی کوثر[2] کناریدن
[1] - واحسرتا : ای دریغ؛ دریغ؛ افسوس.
[2] - ساقی کوثر : پیامبر اكرم (ص) فرمود: «یا عَلىّ أَنْتَ اخى وَ وَزیرى وَصاحِبُ لِوائى فِى الدُنیا وَالاخرة، وَأَنت صاحِب حوضى، مَن أَحبَّك أَحبنَّى وَمَن أَبْغَضك أَبْغَضنى «یا على تو برادر، وزیر و پرچمدار من در دنیا و آخرت هستى، تو صاحب حوض من هستى، آن كس كه تو را دوست دارد مرا دوست داشته و هر كس با تو دشمنى ورزد با من دشمنى ورزیده است»(بحار ج۸ ص۱۸، ح ۵.)
عبدلله بن عمر گوید: پیامبر اكرم (ص) براى ما این چنین حدیث فرمود: وقتى در روز قیامت خداوند اولین و آخرین را گرد آورد ندا دهنده اى كه دور و نزدیك صدایش را مى شنوند گوید: على بن ابى طالب (ع) كجاست، على مرتضى كجاست. در این حال على (ع) را مى آورند و حساب آسانى از او به عمل مى آورند و دو حله سبز به او مى پوشانند و از درخت طوبا عصایى به او مى دهند و به او گفته مى شود بر سر حوض بایست و هر كه را خواهى سیراب و هر كه را خواهى ممنوع كن.( بحار ج۸ ص۵۲، ح ۲۳.)
حضرت زهرا (س)
باغبان در بین آتش دید گلزار وجودش
گوئیا از هم جدا گردیدآن دم تار و پودش
دید گل را دود و آتش گِرد او همچون قفس
جور خاری روی سینه ، گل فتاده از نفس
حضرت زهرا(س)
عمرومون گونی آز قالور باتا برج غمده رقتده یا علی
غرقه نیازم حضوریوه لحظه شهادتده یا علی
شأنوی بابامدان ائشوتموشم صاحب مقام کباری[1] سن
خلقتون وجوده دلیلیدور کلّ خلقته تاجداری سن
گل قوجتقلاما دیزلرین بئله خیبری یخان شهریاری سن
دوزموری اورک تا گوروم سنی بیله غملی حالتده یا علی
حضرت زهرا (س)
عم اوغلی گیتمه کناره منیم کناریمدن
چوخ آز زمان قالوری عمر مُستعاریمدن
منه یقیندی یتوب غملی گونلَریم باشه
سنه عیاندی سوزوم حالِ احتضاریمدن
بلالی باشیمی آل لطفیله دیزون اوسته
سرشک آلیمی[1] سیل چشم اشکباریمدن
حضرت زهرا (س)
صدیقه ای که عصمت پروردگار اولا
انصافیدور زمانه ده غمندن فگار[1] اولا
انصافیدور حبیبه خلّاق لم یزل[2]
هر گون صباح و شام گوزی اشکبار اولا
انصافیدور حدیث کسانون معرّفی[3]
[1] - فگار : آزرده ، رنجور.
[2] - لم یزل : آنکه همیشه بوده است . پایدار. جاودان همیشه و پاینده و بی زوال و عبارت از ذات حق تعالی (و لم یزل در اصل یزال بود، و چون لم جازم بریزال درآوردند آخرش را جزم کردند الف به التقای ساکنین افتاد)
[3] - اشاره به معرفی اهل کساء با نام فاطمه (س) «هم فاطمه و بنوها و بعلها و بنوها»
حضرت زهرا (س)
آنا نعشینه دوشنوب حسین آنا وای دیوب حسن آغلادی
کفن ایچره ایله سیزیلدادی باش آچیب اباالحسن اغلادی
ایکی شاهزاده ای خونجگر ایله گلدی شیونیله دیله
ایکی عندلیب[1] شکسته پر دیه سن قونوبدی سولان گله
اولارین فغانی غم آرترور هامی بلبله گله سنبله
یری وار دیم بو مصیبته گل و گلشن و چمن آغلادی
زبانحال حضرت علی (ع) بعد از شهادت حضرت زهرا (س)
ای دودمانیمین یوزی شمع شبانه سی
گئچدی علی چراغی خراب اولدی خانه سی
گیتدون خلاص اولدون اوزون رنج و غصّه دن
ایتدون علینی تیر مصائب نشانه سی
جسمیمده روحیمون قوشی محبوس اولوبدی کاش
محبوس بیر قوشون کسیلیدی ترانه سی
زبانحال حضرت زهرا(س)
دئدی عم اوغلی علی بزم یاره گیتملیم
حضوره اقدس[1] پروردگاره گیتملیم
دئدی بو سوزلریله کونی[2] یاندیروب یاخما
دئدی اورک سوزی گلمز شماره گیتملیم
دئدی سنیدون امیدیم ، چکوب بیر آه دئدی
بو دردی یادیمه سالما دوباره گیتملیم
در جلات حضرت زهرا (س)
اگر هر یک ز نسوان برگزیند راه زهرا را
خدا بخشد به دست بانوان دنیا و عقبا را
امیدی گر بود ما را به جز درگاه زهرا نیست
خدایا بر نگردان نا امید از درگهش ما را
الا ای دور از آلایش بیا حرمت تماشا کن
ببین قرآن کند مدح و ثنا دلبند طاها را
جریان راهب و رأس امام حسین (ع)
زمانی که لشکر ابن زیاد به شام می رفتند رسیدند به شهری که «بعلبک» نامیده می شد ، چون شب فرو گرفت ، راهبی از صومعه خود بیرون آمد و سر آمام حسین (ع) را می نگریست که «نور از آن ساطع بود و به طرف آسمان بالا می رفت و دید در آسمان باز شد و فرشتگان فرود می آمدند در حالی که ندا می کردند و می گفتند : ای ابا عبدالله ! تحیّت و درود باد بر تو»
پس راهب جزع و ناله زد از آنچه دید.